Zbyt wiele opcji – jak nadmiar możliwości może stać się problemem?

Czy zdarzyło Ci się kiedykolwiek stać przed półką sklepową, patrząc na dziesiątki różnych produktów, aż w końcu zrezygnować z zakupów? Czy może masz trudności z podejmowaniem decyzji, gdy masz do wyboru wiele różnych opcji? Jeśli tak, to prawdopodobnie cierpisz na paraliż decyzyjny, który może być spowodowany przez zbyt wiele możliwości.

Według badań przeprowadzonych przez Sheenę Iyengara i Marka Leppera, ludzie mają trudności z podejmowaniem decyzji, gdy mają do wyboru zbyt wiele opcji. Ich badania wykazały, że osoby, które miały do wyboru jedynie 6 smaków dżemu, były bardziej skłonne do podjęcia decyzji niż osoby, które miały do wyboru 24 smaki. Inne badania również pokazują, że im więcej opcji, tym większe ryzyko paraliżu decyzyjnego.

Jednakże, zbyt wiele opcji może prowadzić do paraliżu decyzyjnego nie tylko u ludzi, ale także u zwierząt. Badania przeprowadzone na szczurach wykazały, że im więcej opcji pożywienia było dostępnych, tym trudniej było im podjąć decyzję, co zjeść. W konsekwencji, niektóre zwierzęta zaczęły cierpieć na niedobór pokarmu.

Ale czy to możliwe, że zbyt wiele opcji może prowadzić do paraliżu decyzyjnego nawet w przypadku sztucznej inteligencji? Okazuje się, że tak. W 2018 roku badacze z Google i OpenAI przeprowadzili badania nad tym, jak ilość opcji wpływa na procesy decyzyjne sztucznej inteligencji. Okazało się, że im więcej opcji, tym trudniej było sztucznej inteligencji podjąć decyzję.

Dlaczego zatem zbyt wiele możliwości prowadzi do paraliżu decyzyjnego? Jednym z powodów jest fakt, że wybór spośród wielu opcji generuje w nas stres i niepewność. Czujemy, że musimy dokładnie przeanalizować każdą opcję, aby wybrać najlepszą, co może prowadzić do takiego stopnia frustracji, że ostatecznie nie podejmujemy żadnej decyzji.

Wniosek jest taki, że choć wiele opcji wydaje się być korzystne, to w rzeczywistości może prowadzić do paraliżu decyzyjnego u ludzi, zwierząt i nawet sztucznej inteligencji. Dlatego warto zastanowić się, czy potrzebujemy tak wielu opcji i czy może warto ograniczyć nasze możliwości, aby uniknąć tego problemu.

Źródła:

• Iyengar, S. S. (2010). Sheena Iyengar: Jak wybór definiuje nasze życie. TED Talks. https://www.ted.com/talks/sheena_iyengar_on_the_art_of_choosing
• Schwartz, B. (2004). The paradox of choice: why more is less. Ecco.
• Reutskaja, E., Nagel, R., Camerer, C., & Rangel, A. (2011). Search dynamics in consumer choice under time pressure: An eye-tracking study. American Economic Review, 101(2), 900-926.